Chorobom najlepiej jest zapobiegać niż je leczyć, dlatego tak ważne jest, aby pomyśleć o sobie i zadbać o profilaktykę, a tym samym, kontrolować swój stan zdrowia u specjalistów.
Po ukończeniu 50 roku życia, u kobiet wzrasta ryzyko wielu groźnych chorób. Jest to też czas, kiedy przechodzą one menopauzę, która również może skutkować wystąpieniem wielu dolegliwości, nie tylko natury psychicznej, ale także fizycznej.
O jakich badaniach powinna pamiętać każda kobieta po 50-tce, żeby jak najdłużej cieszyć się zdrowiem?
Podpowiadamy!
Najważniejszymi badaniami, które powinna raz w roku wykonać każda kobieta, która skończyła 50 lat, są:
- Morfologia krwi z automatycznym rozmazem. Badanie pozwala uzyskać informację o potencjalnych chorobach i schorzeniach, jak np. anemii, niedoborach odporności, anemii czy zaburzeniach krzepnięcia krwi.
- OB to tzw. odczyn Biernackiego, który u kobiety powyżej 50 roku życia może wynosić 15-30 mm/godz. Badanie pozwala wykryć m.in.: stan zapalny w organizmie, infekcję, alergie, choroby reumatyczne, schorzenia wątroby, a także stany nowotworowe.
- Badanie ogólne moczu jest jednym z najprostszych, nieinwazyjnych badań laboratoryjnych, które pozwala ocenić pracę nerek, pęcherza i dróg moczowych. Umożliwia wykrycie cukrzycy, problemów z wątrobą i chorób układu moczowego.
- Badanie kału na obecność krwi utajonej wykonuje się w celu rozpoznania, bądź wykluczenia choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy, krwawiących polipów, nowotworu jelita grubego czy stanów zapalnych jelit.
- Badanie ogólne kału jest podstawową analizą bakteriologiczną oraz chemiczną kału, która pozwala wykryć infekcje pasożytnicze, zaburzenia trawienia, zaburzenia wchłaniania, krwawienia z przewodu pokarmowego i biegunki.
- Lipidogram jest badaniem oceniającym ryzyko wystąpienia miażdżycy, jej następstw i chorób sercowo-naczyniowych. Badane jest stężenie cholesterolu całkowitego HDL, złego cholesterolu LDL i trójglicerydów.
- TSH, czyli badanie hormonu tyreotropowego, wydzielanego przez przysadkę mózgową pozwala ocenić prawidłowość gruczołu tarczycowego.
- Kreatynina wykonywana jest w celu diagnostyki i oceny stopnia uszkodzenia nerek oraz oceny wielkości przesączania kłębuszkowego.
- Ferrytyna pozwala ocenić poziom żelaza w organizmie. Wzrost tego białka może świadczyć np. o stanach zapalnych, uszkodzeniach wątroby, uszkodzeniach śledziony, reumatoidalnym zapaleniu stawów.
- Glukoza jest podstawowym badaniem służącym do rozpoznania cukrzycy, stanu przedcukrzycowego i choroby przyspieszającej rozwój miażdżycy.
- Ocena stężenia wapnia całkowitego wykonywana jest w celu ogólnej oceny organizmu, a także w diagnostyce nowotworów złośliwych (i ich przerzutów), nadczynności przytarczyc, hipokalcemii czy przewlekłej niewydolności nerek.
- Kwas moczowy bada się w celu diagnostyki dny moczanowej, chorób nerek, chorób rozrostowych, zatrucia ołowiem, dużych uszkodzeń tkanek.
- Fosfataza alkaiczna (ALP) to badanie jednego z enzymów wątrobowych, który występuje również w kościach i jelitach. Podwyższony poziom ALP może być spowodowany chorobami wątroby, chorobami nerek, nadczynnością przytarczyc czy niedoborem wapnia, witaminy D lub fosforu.
- jest to badanie enzymu wątrobowego, którego wzrost może świadczyć o schorzeniach wątroby i dróg żółciowych.
- ASPAT jest badaniem enzymu wątroby, mięśnia sercowego, mięśni szkieletowych, nerek, trzustki oraz erytrocytów. Podwyższenie poziomu tych enzymów może świadczyć o ciężkim uszkodzeniu wątroby lub rozpadzie guzów nowotworowych.
- Witamina D3 jest nazywana „eliksirem życia”, ponieważ chroni przed szeregiem chorób cywilizacyjnych. Podstawowym zadaniem witaminy D jest regulacja i kontrola stężenia wapnia i fosforu we krwi oraz wspomaganie pracy układu krążenia. Zbyt niski poziom witaminy D3 powoduje występowanie wielu chorób przewlekłych, mogą to być dolegliwości serca, schorzenia związane z pogorszeniem stanu kości oraz choroby autoimmunologiczne. Naukowcy z Uniwersytetu Ulster (Wielka Brytania) udowodnili, że niedostatek witaminy D jest przyczyną nieprawidłowego funkcjonowania systemu immunologicznego.Jeżeli suplementujemy witaminę D3 to musimy z żywności dostarczać witaminę K2 (kiszonki, sery). Witamina D3 i K2 działają synergicznie wraz z wapniem i magnezem. Szczególnie witamina D3 i K2 muszą iść ze sobą w parze, ponieważ działanie biologiczne K2 jest osłabione przez brak witaminy D3. Okazuje się, że niedobór witaminy K2 może być tak samo groźny jak D3, może powodować łamliwość kości, czy zaburzenia w układzie naczyniowym.
Niezwykle ważne są również:
Badania ginekologiczne, czyli:
- USG dopochwowe, czyli USG ginekologiczne, dzięki któremu lekarz może ocenić wygląd i pracę narządów takich jak macica, pochwa, jajniki oraz jajowody.
- Cytologia, czyli pobranie wycinka tkanki z szyjki macicy. Jest to badanie, które kobiety po 50 roku życia powinny wykonywać raz w roku. Wymaz cytologiczny pozwala na wczesne wykrycie zmian w tkankach szyjki macicy, które mogą świadczyć o rozwijającym się nowotworze, ale też umożliwia rozpoznanie stanów zapalnych pochwy, jajowodów czy błony śluzowej.
- Mammografia, czyli radiologiczne badanie piersi (RTG). Powinno być wykonywane raz w roku przez wszystkie kobiety, które skończyły 50 lat. Badanie umożliwia wykrycie zarówno drobnych zmian, jak i poważnych stanów nowotworowych. Co jest istotne – badanie radiologiczne piersi pozwala na wykrycie wczesnych zmian, których często nie pokazuje USG piersi.
- USG piersi, czyli badanie ultrasonograficzne, dzięki któremu lekarz ma możliwość oceny budowy piersi, gruczołów sutkowych, przewodów mlecznych i tkanki łącznej. Ultrasonografia pozwala na wykrycie m.in. guzków i torbieli.
Badania kardiologiczne
Po ukończeniu 50. roku życia wzrasta ryzyko chorób serca i układu krążeniowego, dlatego bardzo ważne jest regularne kontrolowanie ciśnienia tętniczego krwi – przynajmniej co 3 miesiące.
Raz w roku należy wykonać również EKG z opisem, badanie rejestrujące elektryczną aktywność mięśnia sercowego. Elektrokardiografia ocenia miarowość pracy serca, częstotliwość pracy serca, prawidłowy rozmiar i położenie komór serca.
Zdrowe kości
Bardzo ważnym badaniem, które należy wykonać po 50. roku życia jest również densytometria – badanie umożliwiające ocenę gęstości kości oraz ocenę ryzyka zachorowania na osteoporozę.
Wzrok
Bardzo ważne jest również regularne kontrolowanie wzroku – raz na dwa lata. Konsultacja okulistyczna pozwala na wczesne wykrycie jaskry, zaćmy i wielu chorób narządu wzroku. Diagnostyka powinna obejmować badania dna oka, pomiar ciśnienia w oku, badanie ostrości widzenia.