Starość często wiąże się z fizycznym dyskomfortem i problemami zdrowotnymi. Jednak nowe badania wskazują na czynniki psychospołeczne, a nie fizyczne, jako na głównych sprawców obniżonego samopoczucia u seniorów.
Uciążliwe dolegliwości fizyczne nie są głównym źródłem niższej jakości życia i obniżonego samopoczucia wśród starszych mężczyzn i kobiet – sugerują nowe badania. Przeciwnie, zgodnie z nowymi ustaleniami, to czynniki psychospołeczne mają na nas największy wpływ.
Badanie, które zostało opublikowane w czasopiśmie „BMC Geriatrics”, zostało przeprowadzone przez naukowców z Helmholtz Zentrum München i Uniwersytetu Technicznego w Monachium (TUM) w Niemczech.
Główny autor badania, prof. Karl-Heinz Ladwig, kierownik Zespołu ds. Zdrowia Psychicznego w Instytucie Epidemiologii II w Helmholtz Zentrum München, przyznał, że do przeprowadzenia badań, zmotywował go brak wystarczających danych na temat stresu i emocjonalnego samopoczucia seniorów.
„To, co uczyniło badanie szczególnie interesującym, to fakt, że wpływ stresu na samopoczucie emocjonalne, został bardzo słabo zbadany w szerszym, nieklinicznym kontekście. Nasze badanie jednoznacznie obejmowało lęk, depresję i zaburzenia snu u seniorów” – powiedziała doktor Karoline Lukaschek, epidemiolog z Mental Health Research Group.
Badanie subiektywnego samopoczucia u seniorów
Prof. Ladwig i współpracownicy wykorzystali dane kliniczne z badania Cooperative Health Research w regionie Augsburga (KORA-Age) – dużego badania populacji, które od blisko 30 lat bada zdrowie tysięcy ludzi żyjących w południowych Niemczech. Spośród uczestników badania KORA, prof. Ladwig i współpracownicy wybrali ponad 3600 mężczyzn i kobiet w wieku od 65 do 90 lat.
Zespół skupił się na „subiektywnym samopoczuciu” (SWB) – terminie, którego używają naukowcy, aby opisać, w jaki sposób ludzie doświadczają dobrego samopoczucia na poziomie osobistym. Natomiast „obiektywne dobro” odnosi się do pomiaru dobrostanu osoby w oparciu o obiektywnie wybrane kryteria, takie jak np. stabilność finansowa.
Naukowcy zmierzyli SWB za pomocą wskaźnika dobrego samopoczucia WHO-5. Zaprojektowany przez Światową Organizację Zdrowia, wskaźnik dobrego samopoczucia jest jednym z najpopularniejszych kwestionariuszy używanych do oceny subiektywnego dobrostanu psychicznego.
SWB obliczono na podstawie wyników uzyskanych w indeksie, a wyniki podzielono na dwie kategorie: wynik „niski” (uważany za równy lub mniejszy niż 50, w skali od 0 do 100) i „wysoki” wynik (uważany za coś powyżej 50). Naukowcy wyjaśnili powiązanie między potencjalnymi czynnikami ryzyka a SWB za pomocą modeli regresji logistycznej.
Depresja i lęk mają najsilniejszy wpływ na seniorów
Ogólnie rzecz biorąc, badanie ujawniło wysoki poziom SWB wśród badanej populacji. Aż 79% respondentów uzyskało „wysoki” wskaźnik. Jednak w kategorii „niskiej” było znacznie więcej kobiet niż mężczyzn: odpowiednio 24 procent w porównaniu z 18 procentami.
Analiza wykazała, że czynniki takie jak „niskie dochody, brak aktywności fizycznej, depresja, lęk i problemy ze snem” mają wpływ na SWB zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. W przypadku kobiet, samotne życie wydawało się mieć większy wpływ na SWB.
Jednak, ze wszystkich tych czynników, czynniki fizyczne, takie jak np. fizyczna nieaktywność, nie wydają się mieć znaczącego wpływu na SWB. Przeciwnie, to depresja i lęk miały najsilniejszy negatywny wpływ na SWB.
„Samo starzenie się jest nieuchronnie związane ze spadkiem nastroju i jakości życia, a takie czynniki psychospołeczne, takie jak depresja czy lęk, jeszcze bardziej pogarszają subiektywne samopoczucie seniorów” – powiedział prof. Karl-Heinz Ladwig.
